Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz, ruhsal durumu ve psikolojiyi etkileyen bir durum olan tükenmişlik sendromu, yeni dönemde adından sıkça söz ettiriyor. Günümüzün ve yeni çağın getirilerinden biri mi, yoksa psikolojik araştırmaların çoğalması ve bilincin artmasıyla daha da bilinir hale gelen bir durum mu bilinmemekle birlikte, günlük yaşantıyı olumsuz yönde etkilediği aşikar.
Tükenmişlik sendromundan muzdarip kişilerce söylendiğine göre bu durum, kişileri umutsuzluğa sürüklemekle birlikte yaşamdan alınan verimi minimum seviyeye düşürüyor. Özellikle yoğun tempolu işlerde çalışmak ve artık rutine bağlanan zorlu yaşam, tükenmişlik sendromu tetikleyicilerinin en önemlisi.
Tükenmişlik Sendromunun Belirtileri Nelerdir?
En çok iş yaşamının beraberinde getirdiği bu sıkıntı, kişinin sabah uyandığında kendisini bitkin, halsiz, tükenmiş ve umutsuz hissetmesine neden oluyor. İşe giderken adımların geri geri gitmesine ve yapılan işlerde yetersizlik duygusunun hissedilmesine de yol açıyor. Yinelenen işler, kişinin kendisine vakit ayıramaması ve beraberinde bir şeylere karşı istek ve enerjisini kaybetmesi, tatmin olamama durumu tam anlamıyla tükenmişlik sendromunu tanımlayan etkenler olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca en yaygın psikolojik sıkıntılardan biri olan depresyonu da güçlü bir şekilde tetikliyor.
Tükenmişlik sendromunun belirtileri fiziksel, ruhsal ve duygusal yönden kendini farklı şekillerde gösteriyor. Geliştirilen araştırma yöntemleriyle kişide saptanan belirtilere bakılarak durumun tanısı artık kolaylıkla konulabilmekte.
Zihinsel Belirtiler
- Karar vermede zorluk ve bir şeylerden kesin olarak emin olamama
- Sık sık erteleme
- Dikkat toplama güçlüğü
- Unutkanlık
- Çabuk sıkılma
- Konsantrasyon bozuklukları
Duygusal Belirtiler
- Özgüvensizlik yaşama ve tekrar eden kendinden şüphe hali
- Yetersizlik hissetme
- Umutsuzluğa kapılma
- Devamlı olarak şüpheye düşme
- Kendini değersiz hissetme
- Kaygılı ve huzursuz hissetme
- Alınganlık
- Kişilere, durumlara karşı yabancılaşma
- Çaresiz hissetme
- Eleştirilere kapalılık
Fiziksel Belirtiler
- Nefes alıp vermede yaşanan problemler
- Bedensel kas ağrıları ve özellikle sırt bölgesinde ve bacaklarda meydana gelen kronik ağrılar
- Mide problemleri, kabızlık
- Şişkinlik, kabızlık
- Uyku problemlerinin beraberinde gelen uykuya zor dalma ve zor uyanma sıkıntıları
- Kronik yorgunluk ve enerjisiz hissetme
- Bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla birlikte sık sık hastalanma
Tükenmişlik Sendromunun Tedavisi
Modern tıp, psikiyatrik ve psikolojik yöntemlerin geliştirilmesi ve tedavi yöntemlerinin çoğalmasıyla birlikte artık bu tarz günlük yaşamı ve kişinin mental sağlığını olumsuz yönde etkileyen durumların tedavisi mümkündür. Tedaviden önce elbette en önemli adım kişinin durumunun farkına varması ve belirtileri kontrol ederek kendi hal ve hareketleriyle karşılaştırması olacaktır. Aksi taktirde boşverilen ve kulak ardı edilen bu durum ilerleyen zamanlarda tedavisi daha da zor olan bir duruma dönüşebilir.
Tükenmişlik sendromunun tedavisi genellikle psikolojik destek almaktır. Terapiyle yavaş yavaş bu durum çözülebilmekle birlikte psikolojik terapinin yetersiz kaldığı durumlarda da farmolojik tedaviye yani ilaç tedavisine başlanmaktadır. Tedavisi olan sendrom için umutsuzluğa kapılmamalı; modern tedavi yöntemlerine mutlaka başvurulmalıdır.