Borçlu kişinin alacaklı kişiye borcunu zamanında ödeyememesi durumunda, alacaklı kişinin yapacağı başvuruyla birlikte bir ödeme emrinin gönderilir. Bu emir sonucunda borç hala ödenmezse, devlet tarafından borçlu kişinin taşınır ya da taşınmaz mallarına el konulmasına haciz işlemi denilmektedir. Maaş haczi, borçlunun maaşının ¼’üne devlet tarafından borç karşılığı el konulması durumudur. Maaş haczinin olması için, borçlu kişiye bir icra takibinin açılmış olması gerekir. Ardından borçlu kişi haciz müdürlüğünden bir tebliğ alır ve bu işlemler kişinin maaşına haczin konulacağının göstergesidir.
Maaş Haczi Hangi Durumlarda Gerçekleşir?
Bir kişinin aldığı maaş, çalışmasının, emeğinin karşılığıdır ve geçim kaynağıdır. İcra İflas Kanunu 83. maddesine göre maaş haczi şu şekilde açıklanmıştır: ‘’ Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir. Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.’’
Maaş haczi hangi durumlarda gerçekleşmektedir, kişinin maaşına haciz konulması olayı nasıl olur, şimdi bu konuya sırasıyla değinelim. Maaş haczi aşamalarıyla nasıl gerçekleşir, aşağıda sıralanmıştır:
- İster devlette ister özel sektörde çalışın maaş haczi konusu iki taraf için de aynıdır. Burada konu, borçlu kişinin borcunu ödememesi ve maaşına haciz konulması durumudur. Kişinin nerede çalıştığı önem taşımaz.
- Maaş haczi konulması için, bir kişinin öncelikle başka bir kişiye borçlu olması gerekir.
- Borçlu borcunu ödeyemezse ve borçlu kişiye bir icra takibi açılırsa, bu aşamalar maaş haczinin ilk aşamalarıdır.
- Sonrasında, borçlu kişiye icra takibi açılıp takip kesin bir aşamaya geldikten sonra borçlunun çalışıp çalışmadığı kontrol edilir. Borçlu kişi hangi iş yerinde, ne zamandan beri çalışıyor gibi konular İcra Müdürlüğü tarafından tespit edilir.
- İcra Müdürlüğü, çalışan ve maaş sahibi borçluya borcunu ödemesi için 90 günlük bir uyarı yazısı yollar ve 90 günün sonunda borcunu ödemesini karşı tarafa hatırlatır.
- 90 günlük uyarı yazısı yollandı ve 90 gün geçti. İcra Müdürlüğü, borçlu kişiye 7 gün daha süre tanır.
- Eğer borçlu kişi, borcunu bu 7 günde ödemezse maaşına haciz gelir.
- Maaşına haciz konulan kişiye ayrıca gecikme faizi de uygulanır.
- Maaş haczi olan kişinin maaşının 4’te 1’i kesintiye uğrar.
- Borçlu kişi, İcra Müdürlüğü’nden maaşından daha fazla kesinti yapılmasını talep edebilir. Böylece borçlu daha kısa sürede borcunu bitirebilir.